Cannoedd o goed â chlefyd coed ynn yn cael eu torri gan Gyngor Abertawe

Os oes angen gwybodaeth bellach arnoch mewn perthynas â’r blog hwn neu unrhyw fformatau amgen e.e. Print bras etc. ffoniwch 01792 637732 neu e-bostiwch craffu@abertawe.gov.uk

Yn ddiweddar, ystyriodd y Panel Craffu’r yr Amgylchedd Naturiol y cynnydd a wnaed mewn perthynas ag ymateb y cyngor i glefyd coed ynn a nodau ar gyfer y dyfodol.

Clefyd sy’n effeithio ar goed ynn yw clefyd coed ynn, ac mae’n achosi iddynt fynd yn fregus dros amser, gyda changhennau’n torri i ffwrdd o brif gorff y goeden. Os nad ymdrinnir â nhw, mae’r coed mewn perygl o gwympo ac yn cyflwyno perygl dybryd i’r ardal gyfagos. Mae’r cyngor wedi cynnal arolwg o diroedd y cyngor ac wedi’u categoreiddio yn ôl pedwar categori, gyda chategorïau tri a phedwar fel y rhai â’r risg uchaf. Torrwyd cannoedd o goed sy’n peri risg i’r cyhoedd, er enghraifft y rheini ar briffyrdd ac mewn parciau a mynwentydd.

Cwestiynodd y Panel y Cynghorydd Mark Thomas, Aelod y Cabinet dros Wella’r Amgylchedd a Rheoli Isadeiledd, ar yr hyn y mae’r cyngor yn ei wneud o ran ail-blannu a pha goed sy’n cael eu hail-blannu. Clywodd Aelodau’r Panel os oes angen cael gwared ar un onnen o fewn clwstwr neu goetir, caniateir i natur wneud ei gwaith ac ni fyddai unrhyw goed yn cael eu hail-blannu ar y safle hwnnw. I wrthbwyso cael gwared ar goed, mae gan y cyngor raglen plannu coed newydd ar waith lle caiff coed o rywogaethau brodorol naturiol a chymysg eu plannu i sicrhau bod unrhyw glefydau sy’n effeithio ar goed yn naturiol yn y dyfodol yn effeithio ar goed unigol o fewn clwstwr yn unig.

Roedd gan y Panel ddiddordeb mewn clywed am ymchwil cynnar sy’n dangos y gall fod gan 5%-10% o goed ymwrthedd genetig i glefyd coed ynn. Esboniodd Swyddogion fod y cyngor yn cwblhau arolygon blynyddol i gadarnhau ac adolygu cyflwr parhaus y coed sydd ar dir sy’n eiddo i’r cyngor, gan felly osgoi’r angen i dorri coed os oes modd eu hachub o gwbl.

Gofynnodd Aelodau’r Panel am raddau’r ymchwil sy’n cael ei gwneud o ran yr ymwrthedd genetig posib hwn. Esboniodd Swyddogion fod rhai o dîm Cyngor Abertawe’n rhan o brosiectau cenedlaethol ehangach i ddarparu samplau at ddibenion ymchwil ehangach ar draws y DU.

Gofynnodd Aelodau’r Panel a oes unrhyw waith ymgysylltu’n mynd rhagddo ar hyn o bryd i roi gwybod i aelodau’r cyhoedd pam bod y coed yn cael eu torri. Esboniodd Swyddogion y cyfathrebwyd â’r cyhoedd yn helaeth ar gyfryngau cymdeithasol a’r wefan a bod hysbysfyrddau’n cael eu defnyddio lle bo gweithrediadau torri coed mawr yn cael eu cynnal. Roedd Aelodau’r Panel yn teimlo y gall fod arwyddion parhaol yn fwy effeithiol fel bod gwybodaeth hefyd ar gael yn dilyn y gweithrediadau torri.

Cyflwynodd Aelodau’r Panel syniadau ar gyfer ymgysylltu’n fwy â’r cyhoedd ac argymhellwyd y dylid dosbarthu gwybodaeth ar weithrediadau torri mawr i’r holl gynghorwyr fel eu bod yn ymwybodol ohonynt.

Cliciwch yma i weld yr holl fanylion a drafodwyd yn y cyfarfod hwn.